40 jaar auteursrechtbelangen – 25 jaar BREIN

Op 9 september 2024 stonden het bestuur van de Federatie Auteursrechtbelangen en van BREIN stil bij de jubilea van hun organisaties dit jaar: 40 jaar geleden werd stichting Auteursrechtbelangen opgericht en 25 jaar geleden stichting BREIN voor de gezamenlijke belangen bij het auteursrecht en de naburige rechten en de handhaving daarvan.
Foto's © Eveline van Egdom
In de Koninklijke Schouwburg van Den Haag werd aan de meer dan 150 aanwezigen een interessant en feestelijk programma gepresenteerd. In de zaal veel mensen die tijdens een groot deel van 40 jaar auteursrechtbelangen en 25 jaar BREIN een belangrijke bijdrage hebben geleverd. Fungerend voorzitter van de Federatie, Anne de Jong, heette iedereen welkom, mede namens zijn medevoorzitters van de Federatie: Erwin Angad-Gaur en Fred Teeven.
De bijeenkomst werd muzikaal opgeluisterd door een band die speciaal voor deze gelegenheid was samengesteld uit topmuzikanten die in en voor onze sector werkzaam zijn: Olga Meijer, Roland de Vries, Guus Bleijerveld, Martijn Schok, Danny Matulessy, Jochem Donker en Paul Solleveld.

Het thema van het eerste deel van het programma, in het kader van 40 jaar auteursrechtbelangen, was de transparantieverplichting van het auteurscontractenrecht.
‘Talkshow host’ Dirk Visser sprak in twee sessies met auteurs van de bundel Transparantie over exploitatiecontracten – Wat is een redelijke vergoeding? Dirk Visser heeft als hoofdredacteur experts op de diverse exploitatieterreinen verzocht een bijdrage te leveren met de opdracht: wat zou je vertellen aan jouw neef of buurmeisje als ze jou zouden vragen wat erbij komt kijken en wat een redelijke vergoeding is als je met een uitgever of producent afspraken moet maken over de exploitatie van je werk. Daar hebben alle aangezochte experts en Dirk zelf belangeloos gehoor aan gegeven en dat geldt ook voor uitgever Boom Juridisch. Auteur, uitvoerend kunstenaar en exploitant zijn geholpen als meer bekend is over de exploitatie van een werk, over wat gebruikelijk is en welke informatie daarvoor beschikbaar is of zou moeten komen. De verschillen per soort werk en per exploitatieterrein zijn groot, maar de uitdagingen hierbij zijn deels dezelfde.
Dirk sprak met Annemarie van Toorn en Martijn David (die samen over het literaire boek hebben geschreven), Otto Volgenant (bijdrage over journalistieke werken) en Wirt Soetenhorst (wetenschappelijk uitgaven) over de beperkte relevantie van de accountantscontrole en het grote(r) belang van inzicht in gebruiksgegevens.
Als onderdeel van het flankerend beleid bij het auteurscontractenrecht wil het Kabinet collectieve afspraken over modelcontracten en voorbeeldbepalingen stimuleren.
Annemarie van Toorn sprak de verwachting uit dat de transparantiebundel ook een nuttige bijdrage zal vormen voor de zogenoemde auteursrechttafels die onder verantwoording van de Federatie Auteursrechtbelangen georganiseerd gaan worden.
De tweede sessie ging over het nut, de verwachtingen en wensen inzake de transparantieverplichting voor muziek, film en televisie. Dirk Visser interviewde Margriet Koedooder, die drie hoofdstukken over muziek heeft geschreven, Marcel de Zwaan (over de positie van de regisseur en de scenarioschrijver), Elles Masselink (met vele nuttige tips voor beginnende acteurs), Renske Hendriksen (over het verfilmingscontract) en Bertil van Kaam die in de bundel een interessant uitstapje naar de wereld van de tv-formats heeft gemaakt.
Dirk wees de aanwezigen daarbij op de nuttige inleiding in de bundel van Roland Wigman over de financiering van filmwerken, de spelers en hun rechten.
Voor alle nuttige toelichtingen en adviezen wordt iedereen aanbevolen de transparantiebundel te gaan lezen. Alle aanwezigen ontvingen als jubileumcadeau een gedrukt exemplaar en vanaf 10 september is de bundel in een online open access uitgave voor alle geïnteresseerden beschikbaar. Het eerste exemplaar werd door Fred Teeven aan Dirk Visser, hoofdredacteur en medeauteur, uitgereikt.
Het tweede deel van het programma stond in het teken van 25 jaar stichting BREIN en daarmee tegelijk van het afscheid van de man die 25 jaar het gezicht van BREIN is geweest, Tim Kuik, die recent met pensioen is gegaan.
De nieuwe directeur, Bastiaan van Ramshorst, stelde in zijn openingswoord zijn gehoor gerust dat BREIN ook na het vertrek met volle kracht en onverschrokken door is gegaan met het bestrijden van piraterij. In de zomer was er gelijk al een mooi succes met het offline halen van een grote Nederlandstalige dataset die werd gebruikt om kunstmatige intelligentie (AI) modellen te trainen. Deze dataset bestond uit illegale kopieën van tienduizenden boeken, miljoenen regels uit nieuwsartikelen van nieuwssites en ondertitels van talloze films en tv-series uit illegale bron.

Daarna was de beurt aan Ted Shapiro, een vooraanstaand expert op het gebied van internationaal en Europees auteursrecht. Hij gaf aan dat hij heel veel organisaties en initiatieven in de wereld heeft gezien en dat BREIN veruit de meest effectieve en goed georganiseerde organisatie is, waarbij het succesvolle beleid van Tim Kuik een voorbeeld voor veel organisaties is geweest en nog steeds is.

Het slotwoord was aan Tim Kuik zelf, die op de van hem bekende wijze, losjes, scherp en met humor, door de successen en tegenslagen van 25 jaar BREIN ‘scrolde’. Tim sprak zijn grote vertrouwen uit in het team onder leiding van Bastiaan om het goede werk voort te zetten: never give up!

10-09-2024